اینکه می‌گوئیم دورى از گناهان، معنایش این نیست که اول باید بکلى همه‌ى گناهان را ترک کنید تا بتوانید وارد مرحله‌ى دوم شوید؛ نه، اینها با هم توأم است. باید همت این باشد، باید تلاش این باشد که گناه از ما سر نزند. تقوا هم به همین معناست. التزام به توجه در نماز و در تلاوت قرآن و اینها چیزهائى است که معنویات و صفاى روح را براى ما به ارمغان مى‌آورد؛ آن آرامش و طمأنینه و سکینه‌ى لازم را به ما می‌دهد؛ نیازى نیست به رفتن درِ خانه‌ى عرفانهاى کاذب، دروغى، مادى، توهّمى و تخیلى، که هیچ واقعیتى پشت سرش نیست. هم دانشجوها را، هم جوانان دبیرستان را توجه بدهید به همین جنبه‌هاى دیانت و تدین. تدین را یک عنصر اساسى براى مخاطبِ خودتان قرار بدهید و بدانید ان‌شاءاللَّه خداى متعال هم کمک خواهد کرد.
__________
بیانات امام خامنه‌ای در مهر ماه سال 91 در جمع معلمان خراسان شمالی
· آیات مربوط به منافقان تمام شد.
· این که خدا با حالت خطاب، دستورات و قوانین دینی را بیان می‌کند، یعنی بر خلاف کتب قانونی که بیان قوانینشان خشک است و بی‌روح،قرآن چون با روح و عاطفه مردم سر و کار دارد، به حالت خطاب قوانینش را بیان می‌کند.
·
· خدا با خطاب به مردم( همه مردم) در این آیه سخن می‌گوید.(دعوت عمومی) یعنی اسلام جهان‌شمول است و عبادت خدا، وظیفه همه مردم است.
· عبادت یعنی بندگی کردن و بندگی کردن باید برای رب و پرورش‌دهنده باشد.
· چرا باید خدا را عبادت کنیم؟ چون ما و پیشینیانمان را خلق کرده است. شاید از این جهت خداوند عبادت را به خلق ما و پیشینیانمان ربط می‌دهد، که ما در صورتی که بدانیم خالق ما و پیشینیانمان کیست، ناخودآگاه حس پرستش و تشکر به او خواهیم داشت.(یکی از دلائل و فلسفه‌های عبادت، شکرگزاری از ولیّ نعمت است.
· اینکه خالقیت را مطرح کرده و بعد می‌خواهد که خالقتان را رب بدانید و بعد پرستشش کنید؛ نشان گر این مطلب است که مشرکان خالقیت را پذیرفته ولی ربوبیت را انکار می‌نمودند و خداوند در این آیه، هم «خلقکم» آورده و هم در کنارش«ربکم» و این یعنی«خالق شما، پروردگار شماست.»(موید دیگر: آِه 1022 سوره انعام)
· از اولین و بزرگ‌ترین نعمت‌ها، نعمت آفرینش است و اولین امر و دستور به همه انسان‌ها، بندگی و عبادت است.
· اینکه خدا تذکر می‌دهد خالق پیشینیانمان هم، اوست، شاید نوعی ملموس کردن و عاطفی کردن قضیه و در نتیجه اثرگذاری بیشتر قضیه باشد.
· در عین اینکه خدا را عبادت کردیم، نباید غرور ما را بگیرد، چرا که با وجود عبادت، شاید(!) در زمره باتقوایان قرار گیریم!
· عبادت عامل تقواست. اگر عبادتی در ما تقوا ایجاد نکند، عبادت نیست.
· هدف هستی، انسان کامل است، اگر حجت خدا نباشد، زمین اهلش را سقوط می‌دهد، زیرا هدف آفرینش هستی،بهره‌گیری انسان‌هاست(«خلَقَ لکم» و «سَخَّر لکم») و هدف انسان‌ها عبادت(« و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون») و هدف عبادت تقوی( واعبدوا ربکم، ...لعلکم تفلحون) و هدف تقوی رستگاریست(واتقوا الله لعلکم تفلحون).
این جلسه مربوط به 20 آیه اول سوره بقره می‌باشد:
1) حروف مقطعه:
- قول‌های مختلفی درباره حروف مقطعه آمده، مثلا؛
- راز و رمزی است بین خدا و پیامبر؛
- در اول هر سوره، نام آن سوره است.
- مختصری از کل سوره است؛
- می‌خواهد بگوید، قرآن با این همه عظمت و اعجاز، از همین حروف ساخته شده است؛ که این قول بهترین قول است.
- 29 سوره قرآن با حروف مقطعه آغاز شده است که در 24 مورد، پس از ذکر حروف مقطعه، روی سخن از قرآن و معجزه بودن آن است.
- آری؛ خدا از حروف الفبا که در دسترس همه مردم است، کتاب معجزه‌ای نازل می‌کند؛ همان‌طور که از عناصر مادی انسان می‌سازد و از دل خاک، صدها نوع میوه و گل و گیاه می‌آفریند. ولی نهایت هنر مردم این است که از خاک و گل، خشت و آجر و مجسمه بی‌جان بسازند!
2) آن کتاب که در آن شکی نیست؛ برای پرهیزکاران در آن هدایتی است.
- اینکه در این آیه فرموده«کتاب» یعنی قرآن در زمان رسول به شکل کتاب در آمده بود. ولی سوال: در موقع نزول سوره بقره که همه سوره‌ها نازل نشده بود و حتی از خود بقره هم همه آیات نازل نشده بود، پس چگونه به شکل کتاب در آمده بود؟
- بین شک و ریب تفاوت است؛ چون در جایی داریم«لَفی شکّ منهُ مریب»؛ ریب یعنی شک همراه با سوءظن و بدگمانی. از طرفی هم می‌دانیم که بدگمانی و سوءظن در کتاب خدا نیست، بلکه در روح وضمیر افراد است«فهم فی ریبهم یترددون»
- همچنین «لا ریب» نشانگر اطمینان از درستی و صحت قرآن است.
- گرچه قرآن، وسیله هدایت همه مردم است«هُدیً للنّاس»، ولی بهره‌گیری از هدایت قرآن، نصیب کسانی میشود که در برابر کلام خداوند بی‌تفاوت نبوده و نسبت به آن پذیرش داشته باشند.
- همچنین از «هدیً» مشخص میشود که هدف اصلی قرآن«هدایت» است.
- با دقت در آیات دیگر قرآن درمی‌یابیم که هشدارهای قرآن خطاب به عموم است(«نذیراً لِلبَشَر»«لِلعالَمینَ نذیرا»)؛ ولی در آیات دیگری هم می‌فرماید:«انَّما تُنذِرُ الَّذینَ یَخشَونَ رَبَّهُم بالغیب» یا «إِنَّما انت منذر من یخشاها»؛ یعنی «ای پیامبر تو فقط اهل تقوا را می‌توانی هشدار دهی، با آن‌که هشدارها شامل همه مردم است، ولی تاثیر آن‌ها روی افراد باتقواست». مثل نور خورشید که برای همه خیر است، ولی عبورش تنها از موجودات شفاف است. به بیان یگر بهره‌گیری از هدایت قرآن قسمت کسانی میشود که روح و جانشان را آماده کرده باشند و پرهیزکاری پیشه کرده باشند. البته در مورد معنای تقوا هم سخن فراوان است. اینکه تقوا را فقط به معنای «پرهیزکاری» بگیریم، یعنی تقوایی منفعلانه و در مقابل آن، تقوای فعال قرار دارد که فرد متقی علاوه بر اینکه خود را از آسیب‌ها مصون می‌دارد، در اجتماع حضور فعال دارد و با فعالیت زیبای خود مانع از آلودگی دیگران به آسیب‌ها هم میشود. یعنی فرد صاحب تقوای فعال، آن‌قدر خوب کار کرده و قوی است که با حضور در برخی مجالس، مانع ادامه‌دار شدن آلودگی در مجالس و آسیب رسیدن به سایر افراد هم میشود. نه اینکه گوشه دنجی اختیار کند و اصلا نگذارد هیچ آسیبی به او نطدیک شود؛ بلکه روش برخورد با آسیب‌ها را آموخته و آن‌ها را از خود دفع می‌کند و همچنین مانع آسیب‌رسیدن به سایرین هم میشود.
- پاکی دل و جان آدمی===»هدایت و دریافت نور وحی. پس هر که ظرف دلش پاک‌تر، بهره‌مندی و نورگیری‌اش بیشتر.
- این‌جا خداوند فرموده، هدیً لِلمُتَّقین و در جاهای دیگر از لایهدی استفاده کرده برای«قوم الفاسقین»«قوم الظالمین»«قوم الکافرین»«من هو کاذب کفار»«من هو مسرف کذاب»
بقیه در ادامه مطلب